ประธานาธิบดีทรัมป์ เชื่อว่าสงครามรัสเซีย - ยูเครน น่าจะมีโอกาศจบ เพราะได้คุยกับทั้งทางด้านรัสเซียและยูเครนแล้ว

ถ้ามองจากฝั่งวอชิงตัน ช่วงปลายปีนี้ดูเหมือนว่า โดนัลด์ ทรัมป์ จะเดินเกมการทูตแบบเร่งเครื่องสุด ๆ โดยเฉพาะเรื่องสงครามยูเครน–รัสเซีย ที่ยืดเยื้อมานานหลายปี ล่าสุดในวันอาทิตย์ที่ 28 ธันวาคม ทรัมป์ออกมาพูดด้วยน้ำเสียงค่อนข้างมั่นใจว่า ทั้งผู้นำยูเครนและรัสเซีย “จริงจังกับสันติภาพ” หลังจากที่เขาได้พูดคุยกับทั้งสองฝ่ายด้วยตัวเอง

ทรัมป์อธิบายว่านี่คือสิ่งที่เขามองว่าเป็น “ขั้นตอนสุดท้าย” ในความพยายามยุติสงคราม แม้จะไม่ตั้งเส้นตายตายตัว แต่ก็ยอมรับตรง ๆ ว่ากำลังเดินเกมการทูตอย่างเร่งด่วนในช่วงสิ้นปี ซึ่งจังหวะนั้นเอง เขากำลังให้การต้อนรับประธานาธิบดีโวโลดิมีร์ เซเลนสกี ของยูเครน ที่เดินทางมาพบเขาถึงรัฐฟลอริดา

บรรยากาศแบบนี้ไม่ใช่เรื่องใหม่ เพราะย้อนกลับไปตอนเดือนตุลาคม ตอนที่เซเลนสกีพบกับทรัมป์ครั้งก่อน ประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน ของรัสเซีย ก็โทรศัพท์มาคุยกับผู้นำสหรัฐฯ แบบสั้น ๆ ก่อนหน้าเช่นกัน และรอบนี้ก็ไม่ต่างกัน ทรัมป์ส่งสัญญาณเชิงบวกอีกครั้ง พร้อมแสดงความหวังว่าจะสามารถทำงานร่วมกับมอสโกได้ ท่ามกลางแรงกดดันที่รัสเซียกำลังเผชิญจากสหรัฐฯ และชาติยุโรปพันธมิตรของยูเครน

อย่างไรก็ตาม น้ำเสียงเชิงบวกของทรัมป์ก็ไม่ได้ทำให้ทุกฝ่ายสบายใจ โดยเฉพาะในยุโรป ที่ยังคงคลางแคลงใจอย่างมากต่อความตั้งใจที่แท้จริงของปูติน เพราะในช่วงเวลาเดียวกันนั้นเอง รัสเซียยังคงเดินหน้าปฏิบัติการทิ้งระเบิดถล่มกรุงเคียฟอย่างหนัก ขณะที่เซเลนสกีกำลังเดินทางไปพบทรัมป์พอดี

เมื่อผู้สื่อข่าวถามตรง ๆ ว่าปูตินจริงจังกับสันติภาพแค่ไหน ในเมื่อรัสเซียยังโจมตียูเครนไม่หยุด ทรัมป์ตอบแบบไม่หลบประเด็นว่า “เขาจริงจังมาก” พร้อมเสริมว่าฝั่งยูเครนเองก็มีการโจมตีอย่างหนักเช่นกัน โดยเขาย้ำว่าไม่ได้พูดในเชิงตำหนิ แต่เป็นการสะท้อนความเป็นจริงของสงคราม ที่บางครั้งก็หลีกเลี่ยงไม่ได้

ก่อนการเจรจาอย่างเป็นทางการจะเริ่มขึ้น ทรัมป์ยังโพสต์ข้อความบน Truth Social แพลตฟอร์มโซเชียลของตัวเอง ระบุว่าการสนทนากับปูตินเป็นไปอย่าง “สร้างสรรค์มาก” ซึ่งยิ่งตอกย้ำภาพว่าเขากำลังพยายามสร้างโมเมนตัมใหม่ให้กับกระบวนการสันติภาพ

ระหว่างตอบคำถามนักข่าว โดยมีเซเลนสกียืนอยู่ข้าง ๆ ทรัมป์ยังเผยรายละเอียดที่น่าสนใจว่า ข้อตกลงที่กำลังก่อร่างขึ้นมานั้น จะเป็นผลดีต่อยูเครนด้วย โดยจะมีข้อตกลงด้านความมั่นคงที่ “หนักแน่น” และยุโรปจะเข้ามามีบทบาทสำคัญอย่างมาก ทั้งในด้านการปกป้องและการสนับสนุนอื่น ๆ

ก่อนหน้านี้ ที่ปรึกษาของทรัมป์เคยเสนอแนวคิดเรื่องการให้คำรับประกันด้านความมั่นคงแก่ยูเครนในลักษณะคล้ายนาโต ซึ่งหมายความว่า หากรัสเซียกลับมาโจมตียูเครนอีกครั้ง ประเทศพันธมิตรอาจต้องตอบโต้ทางทหาร นี่คือไพ่ใบใหญ่ที่อาจเปลี่ยนสมดุลเกมได้เลยทีเดียว

ทางฝั่งเครมลินก็ออกมาเปิดเผยรายละเอียดการหารือในมุมของตัวเอง โดยระบุว่าทรัมป์เห็นพ้องว่า การหยุดยิงแบบชั่วคราวอย่างเดียว จะยิ่งทำให้ความขัดแย้งยืดเยื้อ และในขณะเดียวกัน รัสเซียก็เรียกร้องให้ยูเครนยอมประนีประนอมในประเด็นดินแดน

การพูดคุยระหว่างทรัมป์กับเซเลนสกีใช้เวลาประมาณหนึ่งชั่วโมง หลังจากนั้น ผู้นำทั้งสองมีกำหนดจะต่อสายหารือร่วมกับผู้นำชาติยุโรป และทรัมป์เองก็ยังมีแผนโทรศัพท์คุยกับปูตินอีกรอบในวันเดียวกัน เรียกได้ว่าเป็นวันแห่งการทูตเต็มรูปแบบ

แผนสันติภาพฉบับแก้ไขที่ถูกพูดถึงกันในช่วงหลายสัปดาห์ที่ผ่านมา มีแนวคิดที่จะหยุดสงครามตามแนวหน้าปัจจุบัน และอาจบังคับให้ยูเครนถอนกำลังออกจากบางพื้นที่ในภาคตะวันออก เพื่อจัดตั้งเขตกันชนปลอดทหาร หากเกิดขึ้นจริง นี่จะเป็นการยอมรับอย่างชัดเจนที่สุดของเคียฟ ถึงความเป็นไปได้ในการยอมสละดินแดนบางส่วน

อย่างไรก็ตาม แผนนี้ยังไม่ถึงขั้นบังคับให้ยูเครนถอนตัวจากพื้นที่ราว 20% ในแคว้นโดเนตสก์ที่ยังอยู่ในการควบคุมของตน ซึ่งเป็นหนึ่งในข้อเรียกร้องหลักของรัสเซีย

ด้านเซเลนสกีเอง ยังคงแสดงท่าทีเชิงบวกแบบระมัดระวัง โดยย้ำว่าการที่คณะทำงานของทั้งสองฝ่ายได้พูดคุยกันเรื่องยุทธศาสตร์ ถือเป็นเรื่องสำคัญอย่างยิ่ง ก่อนที่ผู้นำทั้งสองจะเข้าไปรับประทานอาหารค่ำร่วมกันกับผู้ช่วยระดับสูง และทรัมป์จะขอให้สื่อมวลชนออกจากห้อง เพื่อเปิดพื้นที่ให้การเจรจาเดินหน้าต่อไปอย่างจริงจัง

ที่มา : เอเอฟพี