เจ้าฟ้าผู้อาภัพ เจ้าจายหลวง เจ้าฟ้าองค์สุดท้ายแห่งเชียงตุง

เจ้าจายหลวง ประสูติในปี พ.ศ. 2470 พระราชบุตรในเจ้าฟ้ากองไท เจ้าฟ้าแห่งเชียงตุง (ราชบุตรในเจ้าฟ้ารัตนะก้อนแก้วอินแถลง) ส่วนพระมารดาคือเจ้านางจ่ายุ้นท์ เจ้าจายหลวงมีพระพี่น้องด้วยกัน 5 พระองค์

ส่วนพระมหาเทวีของพระองค์คือเจ้านางจันแก้วมหาเทวี มีพระทายาทด้วยกัน 2 องค์ ส่วนเจ้าพ่อคือเจ้าฟ้ากองไท ได้ถูกลอบปลงพระชนม์ตั้งแต่เจ้าจายหลวงยังพระเยาว์อยู่ เมืองเชียงตุงจึงมีผู้สำเร็จราชการแทน โดยเจ้าจายหลวงได้ไปศึกษาต่อในประเทศอังกฤษ ปีต่อมาจึงได้บวชเป็นเจ้าส่างที่วัดหัวข่วงเป็นเวลา 15 วัน ต่อมาในปี พ.ศ. 2484-2490 เจ้าจายหลวงไปศึกษาต่อที่ประเทศออสเตรเลีย

ในวันที่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2490 ได้ราชาภิเษกเป็นเจ้าฟ้าเมืองเชียงตุง แต่ต่อมาภายหลังใน พ.ศ. 2502 เจ้าจายหลวงได้สละพระยศเจ้าฟ้าเมืองเชียงตุงตามข้อตกลงของพม่า โดยเมื่อวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2505 นายพลเนวิน ได้ยึดอำนาจการปกครองพม่า และได้ดำเนินนโยบายต่างๆ โดยเฉพาะการยกเลิกระบอบเจ้าฟ้า โดยเจ้าจายหลวงได้ถูกคุมองค์ไปคุมขัง ณ กรุงย่างกุ้ง เป็นเวลา 6 ปี และหลังจากนั้นมา ทางการพม่าก็ให้เจ้าจายหลวงประทับอยู่ในกรุงย่างกุ้งต่อมา จนสิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 14 กันยายน พ.ศ. 2540 และได้รับการถวายพระเพลิงพระศพที่กรุงย่างกุ้ง เมื่อวันที่ 18 กันยายน พ.ศ. 2540 โดยพระอัฐิของท่านได้นำมาบรรจุภายในกู่เจ้าฟ้าเชียงตุง

เจ้าเชียงตุงองค์ที่ชื่อเจ้าฟ้ารัตนะก้อนแก้วอินแถลง ส่งลูกชาย 2 คนไปเรียนที่อังกฤษ คนโตเกิดจากหญิงสามัญชน องค์รองเกิดจากมเหสี

ทั้งสองคนร่ำเรียน จนวันหนึ่ง เชียงตุงเกิดระส่ำระส่ายทางการเมือง เขาเลยเรียกลูกกลับมาที่บ้าน.. ลูกชายคนโตชื่อกองไท คนรองชื่อเจ้าพรหมลือ.. เจ้ากองไท ไปสมัครเป็นทหารอังกฤษ.. เจ้าพรหมลือไปรับตำแหน่งสำคัญอื่นอยู่ (เจ้าเมืองเหล็ก..ประมาณเจ้าหัวเมือง).. เจ้าฟ้ารัตนะก้อนแก้วอินแถลงทรงไม่พอพระทัยมากที่เจ้ากองไทไปเข้ากับทหารอังกฤษ.. จึงเรียกตัวกับมาเป็นเจ้าแกมเมือง (เจ้าแกมเมืองคือตำแหน่งรัชทายาท) พอเจ้าเชียงตุงสิ้น เจ้ากองไทจึงได้เป็นเจ้าเมือง.. คนในประเทศก็แอบงงว่าทำไมไม่ตั้งเจ้าพรหมลือเป็น..เพราะเจ้าพรหมลือเกิดจากมเหสี .. ครองราชย์อยู่ได้พักหนึ่งเจ้ากองไทก็โดนลอบปลงพระชนม์.. ทหารอังกฤษจับตัวคนร้ายได้..ซักทอดไปที่เจ้าพรหมลือ.. แต่ไม่มีหลักฐานอะไรบ่งบอกว่าเจ้าพรหมลือทำ..ก็ไม่มีใครรู้ว่าทำจริงๆหรือถูกใส่ร้าย

แต่เจ้าพรหมลือก็ได้ขึ้นครองราชย์ต่อจากเจ้ากองไท.. เป็นการสืบสันตะติวงศ์ของเชียงตุง.. แต่เจ้าเชียงตุงลำดับถัดมา ซึ่งถือว่าเป็นเจ้าเชียงตุงคนสุดท้ายคือ "เจ้าจายหลวง" (หรือเจ้าขุนศึก) เจ้าจายหลวงเป็นลูกชายของเจ้ากองไท.. หล่อมาก

เจ้าจายหลวงไปร่ำเรียนที่ประเทศออสเตรเลีย .. ช่วงที่กลับมาเป็นเจ้าเชียงตุง บ้านเมืองเชียงตุงระส่ำระส่ายอีกครั้ง พม่ามีอำนาจมาก.. ตรงกับราวๆสมัยรัชกาลที่ 7 ทรงขอลี้ภัย ขอสัญชาติมาเป็นคนไทย แต่ไม่ได้ .. พม่าสั่งกักบริเวณอยู่ย่างกุ้ง (สมัยนายพลเนวิน)

*ต้นสกุล ขุนศึกเม็งราย คือ เจ้าฟ้าขุนศึกสุวรรณสงคราม โอรสของเจ้าฟ้ารัตนะก้อนแก้วอินแถลงกับเจ้าแม่จามฟอง ท่านเป็นผู้สำเร็จราชการแทนเจ้าจายหลวง เจ้าฟ้าองค์สุดท้ายของเชียงตุง ในระหว่างที่เจ้าจายหลวงศึกษาอยู่ที่ออสเตรเลีย  ในระหว่างสงครามโลกครั้งที่สองเจ้าฟ้าขุนศึกฯ ท่านรับราชการทหารกับกองทัพอังกฤษ และเป็นกงสุลอังกฤษประจำเชียงใหม่ท่านแรกจนก่อนที่พม่าจะเกิดการปฏิวัติล้ม ระบอบเจ้าฟ้า ท่านอยู่ในประเทศไทยรัฐบาลพม่าประกาศให้ท่านเป็นบุคคลต้องห้าม ท่านจึงพำนักอยู่ในเมืองไทยและขอรับสัญชาติไทยจนถึงวาระสุดท้าย เจ้าฟ้าขุนศึกฯ สมรสกับ หม่อมธาดา ขุนศึกเม็งราย มีโอรสและธิดาคือ
๑. แพทย์หญิงเจ้านางเขมรัสมี ขุนศึกเม็งราย
๒. เจ้านางเขมวดี ขุนศึกเม็งราย
๓. เจ้าชายเขมรัฐ ขุนศึกเม็งราย

ส่วนบุตรของเจ้าจายหลวง คือ เจ้าอู่เมือง ณ เชียงตุง หรือเจ้าอู่ เมิง ประสูติราวพ.ศ. 2489 เป็นบุตรในเจ้าจายหลวง กับ เจ้านางจันแก้วมหาเทวี เขาเป็นผู้สืบเชื้อสายเจ้าผู้ครองนครเชียงตุง (แต่ในนาม) คนปัจจุบัน ต่อจากบิดา*

 

*ขอขอบคุณข้อมูลเพิ่มเติมจากคุณ Athi