ที่ว่า "กัมพูชาปล่อย fake news และ ใช้สงครามข่าวสาร กับ ไทย" มีข้อเท็จจริงอย่างไร?

จากการตรวจสอบข้อมูลข่าวสารในช่วงที่มีความขัดแย้งบริเวณชายแดนไทย-กัมพูชาอย่างรุนแรงเมื่อปลายเดือนกรกฎาคม 2025 พบว่ามีการใช้ "สงครามข้อมูล" หรือ "สงครามข่าวสาร" (Information Warfare) อย่างเข้มข้น และมีรายงานที่ระบุว่าฝ่ายกัมพูชาได้มีการเผยแพร่ข่าวปลอม (fake news) เพื่อใส่ร้ายประเทศไทยต่อประชาคมโลก โดยมีข้อเท็จจริงดังนี้

ข้อกล่าวหาและข้อเท็จจริงที่ถูกเปิดเผย

• ข่าวปลอมเรื่องการใช้อาวุธเคมี: มีเพจที่อ้างว่าเป็นสถานเอกอัครราชทูตแห่งราชอาณาจักรกัมพูชา ได้เผยแพร่ภาพเหตุการณ์ที่อ้างว่าทหารไทยใช้อาวุธเคมีสังหารชาวกัมพูชา แต่จากการตรวจสอบของ Thai PBS Verify พบว่าภาพดังกล่าวเป็นภาพการดับไฟป่าในสหรัฐอเมริกา และข้อมูลที่กล่าวอ้างนั้นเป็นเท็จโดยสิ้นเชิง

• ข่าวปลอมเรื่องการสูญเสียของทหารไทย: มีรายงานว่าเพจต่างๆ ของกัมพูชาได้โพสต์ข่าวปลอมอ้างว่าทหารไทยเสียชีวิตจำนวนมากใกล้กับเขาพระวิหาร โดยระบุตัวเลขที่ไม่เป็นความจริง

• ข่าวปลอมเรื่องการรุกล้ำอธิปไตย: โฆษกกระทรวงกลาโหมกัมพูชาได้กล่าวหาว่ากองทัพอากาศไทยส่งโดรนบินล้ำอธิปไตยเหนือดินแดนกัมพูชา ซึ่งทางกองทัพอากาศไทยได้ออกมายืนยันว่าเป็นข่าวปลอมและไม่มีมูลความจริง

• การใช้เทคโนโลยี AI สร้างข่าวปลอม: มีรายงานว่ากัมพูชาได้ใช้เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) ในการสร้างข่าวปลอมจำนวนมาก ครอบคลุมหลายประเภท ทั้งข้อมูลบิดเบือน ข้อมูลผิด และข้อมูลร้ายแรง เพื่อโจมตีประเทศไทย และสร้างภาพลักษณ์ให้ไทยเป็นผู้รุกรานในสายตาของนานาชาติ

• การใช้ข้อมูลเพื่อทำลายขวัญกำลังใจ: มีการเผยแพร่ภาพทหารไทยถือรูปภาพข้อความ RIP เพื่อทำลายขวัญและกำลังใจของทหารในพื้นที่

การตอบโต้จากฝ่ายไทย

รัฐบาลไทยและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้มีการตอบโต้ต่อสงครามข่าวสารดังกล่าวอย่างรวดเร็วและเป็นระบบ:

• การตั้งศูนย์ตรวจสอบข่าวปลอม: มีการจัดตั้งทีมงานเพื่อตรวจสอบและมอนิเตอร์ข่าวปลอมที่โจมตีประเทศไทยจากผู้ใช้งานอินเทอร์เน็ตชาวกัมพูชาอย่างต่อเนื่อง

• การชี้แจงข้อมูลที่เป็นทางการ: มีการเผยแพร่แถลงการณ์เป็นภาษาไทยและภาษาอังกฤษเพื่อชี้แจงข้อมูลที่ถูกต้องในทันที

• การประสานงานกับประชาคมโลก: มีการดำเนินงานเพื่อ "ฟ้องโลก" เกี่ยวกับข่าวปลอมที่กัมพูชาเผยแพร่

• การใช้แฮชแท็กตอบโต้: ประชาชนไทยได้ร่วมกันใช้แฮชแท็ก #กัมพูชายิงก่อน และ #CambodiaOpenedFire เพื่อตอบโต้ข่าวปลอมและประณามการกระทำของกัมพูชา

นอกจากนี้ ในข้อตกลงหยุดยิง 13 ข้อที่ทั้งสองฝ่ายเห็นชอบร่วมกันหลังการเจรจา มีสาระสำคัญข้อหนึ่งที่ระบุว่า ทั้งสองฝ่ายจะหลีกเลี่ยงการกระทำยั่วยุ ทั้งทางทหาร รวมทั้งข้อมูลบิดเบือนหรือข่าวเท็จ ซึ่งแสดงให้เห็นว่าเรื่องของสงครามข่าวสารนี้เป็นประเด็นสำคัญที่ทั้งสองประเทศต้องแก้ไขร่วมกัน