"แช่หรือไม่แช่? อ.เจษฎ์ชี้ชัด ซีอิ๊ว-ซอสหอยนางรม หลายบ้านทำผิด!"

ซอสหอยนางรม ซีอิ๊ว และซอสปรุงรสต่างๆ เป็นวัตถุดิบคู่ครัวในแทบทุกบ้าน เพราะช่วยเพิ่มรสชาติให้อาหารอร่อยขึ้น อย่างไรก็ตาม เรื่องการเก็บรักษาหลังการเปิดใช้มักถูกตั้งคำถามเสมอ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อมีข้อมูลเกี่ยวกับความเสี่ยงจากเชื้อราหรือเชื้อโรค หากเก็บไว้ผิดวิธี

ในบทความนี้ เราจะมาสรุปคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และให้คำตอบที่ชัดเจนว่าควรทำอย่างไรกับเครื่องปรุงเหล่านี้

เปิดใช้งานซอสหอยนางรม ควรแช่ตู้เย็นเสมอ

ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ ได้ชี้แจงผ่านโพสต์บนเฟซบุ๊กของเขาว่า ซอสหอยนางรม หลังจากเปิดใช้งานแล้ว ควรปิดฝาให้สนิทและแช่ในตู้เย็นเสมอ สาเหตุหลักที่ต้องทำเช่นนี้คือ:

• ซอสหอยนางรมมีสารอาหารสูง

  ซอสหอยนางรมมักมีส่วนผสมของโปรตีน น้ำตาล และแป้ง ซึ่งเป็นแหล่งอาหารของเชื้อราและแบคทีเรีย หากปล่อยทิ้งไว้ในอุณหภูมิห้องโดยไม่แช่เย็น โอกาสที่จะเกิดเชื้อราหรือแบคทีเรียปนเปื้อนจะสูงมาก

• คำเตือนบนขวดซอส

  หากสังเกตฉลากข้างขวดซอสหอยนางรม จะพบคำแนะนำชัดเจนว่า "โปรดปิดฝาให้สนิทและแช่ตู้เย็นหลังการใช้งาน" เพื่อยืดอายุการใช้งานและรักษาคุณภาพของซอส

ซอสปรุงรสและซีอิ๊ว ควรเก็บในตู้เย็นหรือไม่?

ซอสปรุงรส และ ซีอิ๊ว แตกต่างจากซอสหอยนางรมเล็กน้อย เนื่องจากมีโซเดียมในปริมาณสูง ซึ่งช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อจุลินทรีย์บางชนิด อย่างไรก็ตาม ก็ยังมีข้อควรระวัง:

• เมื่อยังไม่ได้เปิดขวด

        ซอสปรุงรสและซีอิ๊วสามารถเก็บไว้ในอุณหภูมิห้องได้ โดยทั่วไปอายุการเก็บรักษาอยู่ที่ประมาณ 1-2 ปี หากยังไม่ได้เปิดขวด

• เมื่อเปิดขวดแล้ว

ควรแช่ในตู้เย็น โดยเฉพาะหากเป็นซีอิ๊วที่มี ปริมาณโซเดียมต่ำ หรือสูตรที่ไม่มีสารกันบูด เพราะมีโอกาสที่จะปนเปื้อนเชื้อราและแบคทีเรีย เช่น Listeria monocytogenes และ Staphylococcus aureus ซึ่งสามารถเจริญเติบโตได้ในสภาวะที่มีโซเดียมสูง

• ปัจจัยที่ทำให้ซีอิ๊วเสียเร็วขึ้น

        หากเก็บไว้ในที่ที่มี ความร้อนสูง น้ำในซีอิ๊วอาจระเหย ทำให้รสชาติเปลี่ยนไป

        การเก็บในที่ที่มี ความชื้นสูง อาจทำให้เชื้อราเจริญเติบโตได้ง่ายขึ้น

เชื้อราและเชื้อแบคทีเรียในซอส

แม้ว่าเครื่องปรุงเหล่านี้จะดูเหมือนเก็บไว้ได้นาน แต่หากเปิดใช้งานแล้วและเก็บในอุณหภูมิที่ไม่เหมาะสม ก็สามารถปนเปื้อนเชื้อราและแบคทีเรียได้ ตัวอย่างเช่น:

• เชื้อรา: ใช้สารอาหารในซอส เช่น แป้ง น้ำตาล หรือโปรตีน เป็นแหล่งเจริญเติบโต
• เชื้อแบคทีเรีย: บางชนิดสามารถเจริญในสภาพที่มีโซเดียมสูง

หากซอสหรือซีอิ๊วเริ่มมีกลิ่นผิดปกติ สีเปลี่ยน หรือมีเชื้อราขึ้นที่ขอบขวด ควรหยุดใช้งานทันที

วิธีเก็บรักษาเครื่องปรุงให้ยาวนาน

1. เก็บในตู้เย็นเสมอหลังการเปิดใช้

   ซอสหอยนางรม ซอสปรุงรส และซีอิ๊ว เมื่อเปิดใช้แล้วควรแช่ตู้เย็นเพื่อป้องกันเชื้อราและแบคทีเรีย

2. ปิดฝาให้สนิท

   หลังการใช้งานทุกครั้ง ควรตรวจสอบว่าฝาขวดปิดสนิท เพื่อป้องกันอากาศหรือสิ่งสกปรกเข้าสู่ขวด

3. เก็บในที่แห้งและเย็น

   สำหรับซอสหรือซีอิ๊วที่ยังไม่ได้เปิด ควรเก็บในที่แห้ง ห่างจากแสงแดดและความร้อน

4. เลือกขนาดที่เหมาะสม

   หากไม่ได้ใช้ซอสหรือซีอิ๊วเป็นประจำ ควรเลือกขวดขนาดเล็กที่สามารถใช้หมดได้ใน 6 เดือน เพื่อป้องกันการเสียหาย