โรคกลัวความตาย (Thanatophobia)

 

โรคกลัวความตาย (Thanatophobia)  คือ อาการหวาดกลัว ตื่นตระหนก และวิตกกังวลรุนแรง เมื่อนึกถึง หรือ เจอเหตุการณ์เกี่ยวกับความตาย คนที่มีอาการกลัวความตายจะความคิดหมกมุ่นอยู่กับเรื่องสุขภาพ และพยายามหลีกเลี่ยงสถานการณ์ที่เกี่ยวข้องกับความตาย ซึ่งอาการมีความรุนแรงจนส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน

 

 

อาการของ โรคกลัวความตาย (Thanatophobia)

อาการของ โรคกลัวความตาย (Thanatophobia)  นั้นรุนแรงกว่าความกังวลทั่วไป และมีอาการคล้ายคนที่มีโรคกลัว (Phobia) ซึ่งเป็นโรควิตกกังวลชนิดหนึ่ง โดยอาการที่พบได้ดังนี้

• เกิดความกลัว และ ความกังวลเกี่ยวกับความตายอย่างรุนแรง โดยเกิดอาการทันที โดยไม่สามารถควบคุมตัวเองได้ เมื่อเจอเหตุการณ์เกี่ยวกับความตาย อ่านหนังสือชมละคร หรือภาพยนตร์ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับความตาย และได้ยินเรื่องเกี่ยวกับความตาย

 

• พยายามหลีกเลี่ยงเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับความตายอย่างเช่น การไม่ไปร่วมงานศพ

 

• คิดหมกมุ่นเกี่ยวกับสุขภาพของตัวเองคอยเช็กอาการผิดปกติอาจเป็นสัญญาณของความเจ็บป่วยอยู่เสมอ

 

• อาการตัวสั่นเหงื่อออกมากผิดปกติ อาการปากแห้ง

 

• อาการปวดศีรษะ อาการวิงเวียนศีรษะ และหน้ามืด

 

 

• ปวดท้อง คลื่นไส้

 

• หัวใจเต้นเร็วผิดปกติหายใจหอบถี่ แน่นหน้าอก

 

• อาการตัวชา หรือรู้สึกเจ็บเหมือนเข็มทิ่ม

 

• ได้ยินเสียงในหูสับสน

 

• รู้สึกอยากเข้าห้องน้ำกะทันหัน ท้องเสียหรืออาหารไม่ย่อย

หากอาการรุนแรงขึ้น อาจรู้สึกผิด เศร้า โกรธ กระสับกระส่าย วิตกกังวลต่อเนื่อง และหลีกเลี่ยงการพูดคุย หรือทำกิจกรรมกับคนในครอบครัว เพื่อน และคนอื่น ๆ อาการเหล่านี้จะเกิดขึ้นเฉพาะเวลาที่ผู้ป่วยนึกถึง พูดถึง หรืออยู่ในเหตุการณ์ที่เกี่ยวกับความตาย อย่างเช่น ไปร่วมงานศพ หากเกิดขึ้นตลอดเวลาโดยไม่ทราบสาเหตุ อาจเป็นอาการของโรคทางจิตอื่น อย่างเช่น ภาวะวิตกกังวลทั่วไป

 

สาเหตุของโรคกลัวความตาย 

• บาดแผลทางใจ  โรคกลัวความตายอาจเกิดขึ้นจากบาดแผลทางใจส่วนบุคคล มีประสบการณ์ใกล้ตาย หรือจากการได้ยินคนอื่นพูดถึงประสบการณ์ที่กระทบกระเทือนจิตใจ เห็นเหตุการณ์ที่มีผู้เสียชีวิตต่อหน้าต่อตา อย่างเช่น การก่ออาชญากรรม อุบัติเหตุทางรถยนต์ ภัยพิบัติ

 

• สภาพแวดล้อมการเลี้ยงดู การเลี้ยงดูที่ไม่เหมาะสมโดยมีพ่อแม่ที่วิตกกังวล ปกป้องมากเกินไป ไม่ยอมลูกให้ทำอะไรเลยเพราะกลัวจะเป็นอันตราย หรือชอบวิจารณ์มากเกินไป มีความเสี่ยงต่อความวิตกกังวล รวมถึงโรคกลัวบางอย่าง

 

• ประวัติการละเมิด ผู้ที่ถูกล่วงละเมิดทางเพศ ทางร่างกาย หรือทางอารมณ์ มีแนวโน้มที่จะเป็นโรคกลัวความตาย

 

 

• การเสียชีวิตของสมาชิกในครอบครัว เกิดขึ้นได้หลังจากที่บุคคลประสบกับการเสียชีวิตของพ่อแม่ หรือพี่น้อง

 

• คำสอนทางศาสนา ไม่มีศาสนาที่นับถือ ทำให้ขาดที่ยึดเหนี่ยวทางใจ หรือ ศาสนาบางศาสนาสอนผู้คนว่าพวกเขาจะถูกลงโทษหลังความตาย สิ่งนี้สามารถนำไปสู่โรคกลัวความตายได้

 

• อายุ มักเกิดขึ้นในคนวัยกลางคน เมื่อเริ่มประสบกับความตายของเพื่อน และครอบครัว เกิดความกังวลเกี่ยวกับความตายของตัวเอง และคนที่รัก

 

• การเจ็บป่วยเรื้อรัง คนที่เป็นโรคเรื้อรัง อย่างเช่น มะเร็งหรือโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังระยะลุกลาม (COPD) ระยะรุนแรงที่มีแนวโน้มรักษาไม่หาย และโรคทางจิตเวช อย่างเช่น โรคเครียดหลังผ่านเหตุการณ์ร้ายแรง (PTSD) โรคกลัว และโรคซึมเศร้า

 

• วิกฤตการณ์ด้านสาธารณสุข โรคระบาด อย่างเช่น โควิด-19 

 

 

แนวทางการรักษา

เนื่องจาก Thanatophobia ไม่ได้จัดเป็นโรคทางจิตเวชตาม DSM-5 จึงไม่มีวิธีวินิจฉัยและรักษาโดยตรง แพทย์จะประเมินอาการและวิธีรักษาโดยใช้เกณฑ์ของโรคกลัวแบบจำเพาะ หากมีอาการกลัวความตายนานกว่า 6 เดือน เกิดความกลัวรุนแรงจนกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน และพยายามหลีกเลี่ยงเหตุการณ์ที่เกี่ยวข้องกับความตาย แพทย์อาจวินิจฉัยว่ามีโรคกลัวแบบจำเพาะ และอาจรักษาด้วยวิธีต่าง ๆ เช่น

 

1.จิตบำบัด เป็นการพูดคุย หรือ ปรึกษาปัญหาที่เกี่ยวข้องกับอารมณ์และจิตใจกับจิตแพทย์ หรือนักจิตวิทยา เพื่อวินิจฉัยสาเหตุและหาแนวทางรักษา

 

การบำบัดความคิดและพฤติกรรม (Cognitive Behavioral Therapy: CBT)

วิธีที่นิยมใช้รักษาโรคกลัว โดยการพูดคุยกับจิตแพทย์เพื่อช่วยปรับความคิดให้ผู้ป่วยเข้าใจว่าความตายไม่ใช่เรื่องน่ากลัว จิตแพทย์และนักจิตวิทยาจะแนะนำแนวทางการรับมือเมื่อเกิดความกลัวอย่างเหมาะสม อย่างเช่น การฝึกหายใจ เพื่อช่วยลดความกลัวและวิตกกังวล

 

การบำบัดด้วยการเผชิญหน้า (Exposure Therapy)

การบำบัดวิธีนี้จะให้ผู้ป่วยเผชิญหน้ากับสิ่งที่กลัว อย่างเช่น ให้เขียนเกี่ยวกับความตายของตัวเองหรือคนที่รัก ชมภาพยนตร์ที่มีเนื้อเรื่องเกี่ยวกับความตาย และพูดคุยกับผู้ป่วยระยะสุดท้าย ควบคู่กับการใช้เทคนิคผ่อนคลายความเครียด (Relaxation Technique) และการพูดคุยกับตัวเองในเชิงบวก ทำให้รู้สึกกลัวน้อยลง และไม่หลีกเลี่ยงที่จะเผชิญหน้ากับสิ่งที่กลัวอีก

 

2.การใช้ยา

แพทย์อาจให้รับประทานยาลดความวิตกกังวลและแพนิค 

 

นอกจากนี้ ควรรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกาย ผ่อนคลายความเครียดด้วยการนั่งสมาธิ และฝึกหายใจ รวมทั้งหลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน แอลกอฮอล์ และการใช้สารเสพติด