ศาลปกครองสูงสุดสั่งเลิกธุรกิจกังหันลมผลิตไฟฟ้าในพื้นที่สปก.เป็นการหาประโยชน์-ต้องยกเลิกอีกหลายแห่งในที่สปก.

เมื่อวันที่ 31 มกราคม 2560 มีรายงานข่าวจากศาลปกครองสูงสุดระบุว่า วันที่ 26 มกราคม ศาลปกครองสูงสุดมีคำพิพากษายืนตามศาลปกครองกลาง ให้ยกเลิกสัญญาเช่าพื้นที่ สปก.ไปติดตั้งกังหันลมผลิตไฟฟ้าของบริษัท เทพสถิต วินด์ฟาร์ม จำกัด เพราะไม่ชอบด้วยกฎหมาย

ก่อนหน้านี้เมื่อปี 2552 คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินจังหวัดชัยภูมิ มีมติอนุญาตให้บริษัท เทพสถิต วินด์ฟาร์ม จำกัด เช่าที่ดิน สปก.เพื่อติดตั้งกังหันลมผลิตไฟฟ้าในพื้นที่หมู่ 2 ต.บ้านไร่ อ.เทพสถิต จ.ชัยภูมิ ต่อมาชาวบ้านและสมาคมนักกฎหมายพิทักษ์สิ่งแวดล้อมได้ยื่นฟ้องต่อศาลปกครองกลาง ให้ยกเลิกการเช่าพื้นที่ สปก.

จนกระทั่งในปี 2559 ศาลปกครองกลางได้วินิจฉัยว่าการเช่าดังกล่าวไม่ชอบด้วยกฎหมาย เนื่องจากการจัดที่ดินในเขตปฏิรูปที่ดินให้บุคคลใดใช้เพื่อกิจการอื่นนั้น จะต้องสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับวัตถุประสงค์ของการปฏิรูปที่ดิน และเกษตรกรจะต้องได้ประโยชน์โดยตรง แต่โครงการกังหันลมผลิตไฟฟ้านั้น แม้จะเป็นบริการสาธารณะให้ประโยชน์ต่อส่วนรวม แต่เป็นการผลิตไฟฟ้าเพื่อขายให้กับการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) อันเป็นกิจการที่มีวัตถุประสงค์แสวงหากำไร ไม่ใช่กิจการที่เป็นการบริการหรือเกี่ยวข้องกับความเป็นอยู่ของเกษตรกรในท้องที่ ต.บ้านไร่ อ.เทพสถิต จ.ชัยภูมิ โดยตรง เพราะไฟฟ้าที่ผลิตได้จะส่งไปที่สถานีไฟฟ้าแรงสูงบำเหน็จณรงค์ อ.บำเหน็จณรงค์  จ.ชัยภูมิ

ส่วนการตั้งกองทุนพัฒนาไฟฟ้าที่มีเงินทุนมาพัฒนาคุณภาพชีวิตประชาชนและสิ่งแวดล้อมรอบโรงไฟฟ้า ไม่ได้เป็นกิจการที่ให้บริการหรือเกี่ยวข้องกับความเป็นอยู่ของเกษตรกรในด้านเศรษฐกิจและสังคมซึ่งอยู่ในเขตปฏิรูปที่ดินโดยตรง จึงไม่เข้าลักษณะตามประกาศกระทรวงเกษตรกรเรื่องกำหนดกิจการอื่นที่เป็นการสนับสนุนหรือเกี่ยวเนื่องกับการปฏิรูปที่ดินฯ  

จากข้อมูลของกรมพัฒนาธุรกิจการค้า ระบุว่า บริษัท เทพสถิต วินด์ฟาร์ม มีเงินทุนจดทะเบียน 2 ล้านบาท แต่ตรวจสอบข้อมูลย้อนหลังระบุว่า โครงการเทพสถิต วินด์ฟาร์ม เริ่มต้นจากการร่วมทุนระหว่างบริษัท โปรเวทุม อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด และบริษัท จีอี เอนเนอร์ยี่ จำกัด มีเป้าหมายผลิตไฟฟ้าด้วยกังหันลมใหญ่ที่สุดในอาเซียน และมีการลงทุนไปแล้ว 1.5 หมื่นล้านบาท

อย่างไรก็ตาม โครงการกังหันลมผลิตไฟฟ้าในประเทศไทย ส่วนใหญ่ตั้งอยู่บนพื้นที่ สปก. คำพิพากษาของศาลปกครองสูงสุดจะเป็นบรรทัดฐานที่สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมต้องไปยกเลิกสัญญาให้เช่าที่ดินกับบริษัทอื่น ๆ ทั่วประเทศ ทั้งนี้จะต้องตรวจสอบต่อไปบริษัทที่ประกอบกิจการกังหันลมผลิตไฟฟ้าอยู่ในพื้นที่ สปก.หรือไม่

หลายบริษัทต้องเลิกกังหันลมผลิตไฟฟ้า

เมื่อวันอังคารที่ 10 กรกฎาคม พ.ศ. 2555 นายสมปอง อินทร์ทอง รองเลขาธิการ สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม (สปก.) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยกับ “สยามธุรกิจ”ว่า พลังงานทดแทนที่ได้จากพลังงานลมถือว่าเป็นพลังงานที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ซึ่งที่ผ่านมามีเอกชนหลายรายแสดงความจำนงขอใช้พื้นที่สปก. ติดตั้งกังหันลมเพื่อผลิตไฟฟ้า เมื่อสปก. พิจารณาแล้วเห็นว่าเกิดประโยชน์และไม่ทำลายสิ่งแวดล้อมจึงได้อนุญาตให้เช่าพื้นที่แล้วจำนวน 4 โครงการ และมีอีก 2 โครงการอยู่ระหว่างการพิจารณา

“การพิจารณาให้เช่าพื้นที่สปก. ต้องคำนึงว่าเป็นพื้นที่เกษตรกรรมที่ใช้ประโยชน์อยู่หรือไม่ ถ้าเป็นพื้นที่เกษตรกรรมอยู่เราก็ไม่อนุญาตให้ทำ เพราะเรามีหลักว่ากิจกรรมที่ทำแล้วต้องเกิดประโยชน์ โปร่งใส ถ้าทำแล้วจะมีผลกระทบตาม มาอย่างไรบ้าง เกิดมลพิษหรือไม่ และถ้ารักษาพื้นที่ไว้จะเกิดความคุ้มค่าอย่างไร สิ่งต่างๆ เหล่านี้เราเอามาคิดประกอบการพิจารณาทั้งหมด เพราะถ้าหากธรรมชาติ เปลี่ยนเปลงไปต้องมีคนรับผิดชอบคือ สปก.และเอกชนเจ้าของโครงการ แต่ถ้าได้ประโยชน์มากกว่าก็ให้ทำไปเลย”นายสมปองกล่าว

สำหรับพื้นที่สปก.ที่ได้ทำสัญญากับเอกชนผลิตกระแสไฟฟ้าด้วยพลังงานลมส่งขายให้การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) ประกอบด้วย บริษัท เค อาร์ ทู จำกัด ได้เช่าที่ดินในพื้นที่ตำบลห้วยบง อำเภอด่านขุนทด จังหวัดนครราชสีมา จำนวน 58 แปลง เนื้อที่ประมาณ 47 ไร่ บริษัท เฟิร์ส โคราช วินด์ จำกัด อยู่ในพื้นที่เดียวกัน เช่าที่ดินจำนวน 50 แปลง เนื้อที่ประมาณ 45 ไร่ มีกำหนดระยะเวลาเช่า 25 ปี

บริษัท เทพสถิต วินด์ ฟาร์ม จำกัด เช่าที่ดินในพื้นที่ตำบลบ้านไร่ อำเภอเทพสถิต จังหวัดชัยภูมิ จำนวน 39 แปลง เนื้อที่ประมาณ 38 ไร่ มีกำหนดระยะเวลา 25 ปี เพื่อดำเนินโครงการผลิตกระแสไฟฟ้าด้วยกังหันลม

นอกจากนี้ ที่ผ่านมาที่ประชุมคปจ.ชัยภูมิ ได้พิจารณาจัดที่ดินให้บริษัท เทพธนา วินด์ ฟาร์ม จำกัด เข้าใช้ประโยชน์ในพื้นที่ ตำบลวะตะแบก อำเภอเทพสถิต จังหวัดชัยภูมิ จำนวน 6 แปลง เนื้อที่ประมาณ 5 ไร่ เพื่อดำเนินกิจการโครงการผลิตกระแสไฟฟ้าด้วยกังหันลม ซึ่งต่อมาทางสปก.ได้ทำสัญญากับบริษัทดังกล่าวมีกำหนดระยะเวลา 27 ปี

“ที่ตั้งอำเภอเทพสถิตเป็นพื้นที่ภูเขาสูงมีร่องกระแสลมแรง จึงมีเอกชนหลายรายสนใจเข้าไปติดตั้งโรงไฟฟ้าพลังงานลม รวมถึงที่จังหวัดเลยก็มีลมแรงเช่นกัน แต่ยังไม่มีเอกชนแสดงความจำนงมา แต่ถ้ายื่นมาแล้วเข้ากับหลักเกณฑ์ระเบียบเกี่ยวเนื่องปี 2541 ก็จะอนุญาตให้เช่าพื้นที่ได้เลย”

ทั้งนี้ ที่ผ่านมาทางกระทรวงเกษตรฯ และกระทรวงพลังงานได้ลงนาม MOU เพื่อส่งเสริมการผลิตพลังงานทดแทนในพื้นที่สปก. เพราะเล็งเห็นว่าในอนาคตน้ำมัน และก๊าซธรรมชาติจะต้องหมดไป จึงต้องเตรียมความพร้อมในการจัดหาพลังงานทดแทน อีกทั้งพลังงานดังกล่าวเป็นพลังงานสะอาด ลดต้นทุนผลผลิตได้ดี จึงควรสนับสนุน ผู้ประกอบการหันมาให้ความสนใจทางด้านนี้

“ที่ผ่านมาผู้ที่สนใจใช้พื้นที่สปก. ไม่มีเฉพาะนักลงทุนพลังงานลมเท่านั้น แต่นักลงทุนโรงไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์ก็ติดต่อเข้ามาขอใช้พื้นที่เช่นกัน แต่เนื่องจากการสร้างโรงไฟฟ้าแสงอาทิตย์ต้องใช้พื้นที่มากถึง 100 ไร่ขึ้นไปถึงจะคุ้มค่า ซึ่งติด ขัดกับกฎหมายไม่เอื้ออำนวย เพราะการใช้พื้นที่เกี่ยวเนื่องบุคคลจะขอได้ไม่เกิน 50 ไร่ จึงไม่มีการสร้างโรงไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์อยู่ในพื้นที่สปก. แต่อย่างใด”นายสมปองกล่าว