เชื่อว่าคนไทยทุกคนร้องเพลงสรรญเสริญพระบารมีได้ แต่จะมีซักกี่คนที่รู้ความหมายที่แท้จริง มาดูความหมายของแต่ละประโยคกัน

เอกสารสำคัญการเปลี่ยนคำร้องเพลงสรรเสริญพระบารมี
มีการประกาศใช้อย่างเป็นทางการในวันที่ 1 มีนาคม พ.ศ.2456
โดยเจ้าพระยาพระเสด็จ เสนาบดี เป็นผู้ประกาศ

"ข้าวรพุทธเจ้า" 

หมายถึง ข้าพเจ้าทั้งหลาย ซึ่งเป็นข้าของพระองค์ผู้ประดุจดังพระพุทธเจ้า โดยพระพุทธเจ้าในที่นี้ก็คือ เป็นผู้ตรัสรู้และโปรดมวลมนุษย์ให้บรรลุธรรม ให้พ้นจากกิเลส เพราะในมโนทัศน์ของไทยโบราณถือว่ากษัตริย์คือพระโพธิสัตว์

"เอามโนและศิระกราน... "
หมายถึง ขอเอาดวงใจและศีรษะก้มน้อมกราบ

"นบพระภูมิบาล บุญดิเรก... "
หมายถึง ขอนบไหว้พระผู้ปกครองแผ่นดิน ผู้มีบุญญาธิการอันใหญ่หลวง

"เอกบรมจักริน... "
หมายถึง ทรงเป็นวงศ์แห่งพระจักรีอันประเสริฐ

"พระสยามินทร์... "
หมายถึง เป็นผู้เป็นใหญ่แห่งสยาม

"พระยศยิ่งยง... "
หมายถึง เกียตริยศของพระองค์นั้นยิ่งใหญ่และยืนนาน

"เย็นศิระเพราะพระบริบาล... "
หมายถึง พวกเราจึงร่มเย็นด้วยการปกครองของพระองค์

"ผลพระคุณ ธ รักษา ปวงประชาเป็นสุขศานต์... "
หมายถึง พระคุณของพระองค์มีผลรักษาปวงประชาให้เป็นสุข

"ขอบันดาล ธ ประสงค์ใด... "
หมายถึง ขอพระคุณนั้น บันดาลให้สิ่งที่พระองค์ประสงค์สำเร็จตามความปรารถนา

"จงสฤษฎ์ดัง หวังวรหฤทัย... "
หมายถึง ขอให้ได้ดังใจหวัง

"ดุจถวายชัย ชโย"
หมายถึง ดังที่ได้น้อมเกล้าฯ ถวายพระพรชัย

สำหรับความหมายรวมก็คือ ข้าพระพุทธเจ้าทั้งหลายขอกราบไว้พระองค์ผู้มีบุญญาธิการ ซึ่งพระองค์ที่ปกครองปวงชนให้เป็นสุข ด้วยใบบุญของพระองค์ประชาชนจึงสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ จึงขอบันดาลให้พระองค์สมประสงค์ในทุกสิ่ง เป็นการถวายพระพรชัยแด่พระองค์

ถอดความโดย:
รศ.ดร.ดวงมน จิตรจำนงค์ อาจารย์ภาควิชาภาษาไทยคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ ม.สงขลานครินทร์วิทยาเขตปัตตานี เมธีอาวุโส สกว.สาขาวรรณคดี ปี 2547