เขมรลั่น!! ประเพณี “ลอยกระทง” เป็นของเรา — ชี้มีหลักฐานสลักไว้บนกำแพงนครวัด

เขมรลั่น!! ประเพณี “ลอยกระทง” เป็นของเรา — ชี้มีหลักฐานสลักไว้บนกำแพงนครวัด

กลายเป็นประเด็นร้อนอีกครั้งในโลกออนไลน์ เมื่อเพจและสื่อท้องถิ่นของกัมพูชาบางแห่งออกมาอ้างว่า “ประเพณีลอยกระทง” ที่คนไทยรู้จักกันดีนั้น แท้จริงแล้วมีต้นกำเนิดมาจาก “เขมรโบราณ” โดยยืนยันว่ามี “หลักฐานทางประวัติศาสตร์” ปรากฏอยู่บนกำแพงหินของนครวัด ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ทางอารยธรรมอันยิ่งใหญ่ของกัมพูชา

สื่อเขมรบางรายระบุว่า ภาพแกะสลักบริเวณหนึ่งของนครวัดมีลักษณะคล้าย “การลอยกระทงลงน้ำเพื่อบูชาเทพเจ้า” ซึ่งพวกเขาเชื่อว่าเป็นต้นแบบของประเพณีที่ต่อมาถูก “ไทยรับไปดัดแปลง” จนกลายเป็นงานลอยกระทงในปัจจุบัน

อย่างไรก็ตาม ฝั่งนักวิชาการไทยและผู้เชี่ยวชาญด้านประวัติศาสตร์ศิลป์ ได้ออกมาโต้แย้งว่า ภาพสลักที่เขมรกล่าวอ้างนั้น แท้จริงเป็นภาพประกอบ “พิธีทางศาสนาฮินดู” ที่ใช้สายน้ำเป็นสัญลักษณ์ของการชำระล้างบาป ไม่ได้เกี่ยวข้องกับการลอยกระทงตามคติของไทยที่เกิดขึ้นในยุคหลัง ซึ่งมีรากมาจากการบูชาพระแม่คงคา

ขณะเดียวกัน ชาวเน็ตทั้งสองประเทศต่างพากันถกเถียงกันอย่างดุเดือด บ้างก็เห็นว่า ประเพณีในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีความเชื่อมโยงกันทางวัฒนธรรมอยู่แล้ว จึงอาจมีต้นแบบคล้ายคลึงกัน ส่วนอีกฝ่ายมองว่า การ “เคลม” วัฒนธรรมของประเทศเพื่อนบ้านโดยไม่มีหลักฐานแน่ชัด เป็นเรื่องที่ไม่ควรทำ

ท้ายที่สุด ไม่ว่าต้นกำเนิดแท้จริงของ “ลอยกระทง” จะอยู่ที่ใด แต่สิ่งที่แน่นอนคือ ประเพณีนี้ได้กลายเป็นงานวัฒนธรรมที่งดงามและเป็นที่รู้จักไปทั่วโลก ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความศรัทธาในธรรมชาติและสายน้ำของผู้คนในภูมิภาคนี้ได้อย่างลึกซึ้งที่สุด