ทำไมโรงแรมญี่ปุ่นถึงพับกระดาษทิชชูเป็นสามเหลี่ยม? เบื้องหลังวัฒนธรรมที่คุณอาจเข้าใจผิด

การเดินทางไปท่องเที่ยวในประเทศญี่ปุ่น หลายคนคงเคยสังเกตเห็นทิชชู่ในห้องน้ำของโรงแรมหรือร้านอาหารถูกพับเป็นรูปสามเหลี่ยมอย่างเป็นระเบียบ สิ่งเล็กๆ น้อยๆ นี้ แม้จะดูเรียบง่าย แต่กลับสะท้อนถึง วัฒนธรรมความสะอาดและจิตวิญญาณแห่งการบริการอันเป็นเอกลักษณ์ของญี่ปุ่น อย่างไรก็ตาม ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ผู้ประกอบการบางรายในญี่ปุ่นได้ออกมาเรียกร้องให้ประชาชน งดการพับทิชชู่เป็นรูปสามเหลี่ยมด้วยตนเอง ด้วยเหตุผลที่น่าประหลาดใจ นั่นคือ "ความกังวลด้านสุขอนามัย"

โดยทั่วไปแล้ว พนักงานทำความสะอาดในโรงแรมและสถานประกอบการต่างๆ ในญี่ปุ่น มักจะพับปลายทิชชู่ให้เป็นรูปสามเหลี่ยมหลังจากทำความสะอาดห้องน้ำเสร็จสิ้นแล้ว เพื่อเป็น เครื่องหมายบ่งบอกว่าการทำความสะอาดเสร็จสมบูรณ์ เป็นการสร้างความประทับใจให้กับผู้ใช้งาน ให้รู้สึกถึงสภาพแวดล้อมที่สะอาดและการบริการอย่างมืออาชีพ ประเพณีนี้ยังถูกมองว่าเป็นการสะท้อนถึง "โอโมเทนาชิ" (Omotenashi) หรือการต้อนรับขับสู้แบบญี่ปุ่นอีกด้วย

ทว่า ในระยะหลัง การปฏิบัติที่งดงามนี้ได้ถูกนักท่องเที่ยวจำนวนมากนำไปเลียนแบบ และบางครั้งก็มีการพับทิชชู่ด้วยตนเองหลังจากใช้งานเสร็จ ซึ่งได้ก่อให้เกิด ข้อถกเถียงในประเด็นด้านสุขอนามัย ขึ้น

เรียวกัง (ที่พักแบบญี่ปุ่น) นันบุยะ (Nanbuya) ในเมืองโทวาดะ จังหวัดอาโอโมริ ได้เคยโพสต์ข้อความผ่านแพลตฟอร์ม X (ชื่อเดิม Twitter) เรียกร้องขอความร่วมมือจากนักท่องเที่ยว "งดการพับทิชชู่เป็นรูปสามเหลี่ยมด้วยตนเอง" ผู้ประกอบการย้ำว่า พนักงานทำความสะอาดของที่พัก จะต้อง ล้างมืออย่างทั่วถึง หรือแม้กระทั่งสวมถุงมือ ก่อนทำการพับทิชชู่ เพื่อให้มั่นใจว่าจะไม่เกิดการปนเปื้อน แต่หากนักท่องเที่ยวที่ ยังไม่ได้ล้างมือ มาทำการพับทิชชู่เอง ก็จะทำให้เกิดความกังวลด้านสุขอนามัยสำหรับผู้ใช้งานคนต่อไป และส่งผลให้ทิชชู่ม้วนนั้นอาจไม่มีใครกล้าใช้

จริงๆ แล้ว ข้อถกเถียงในลักษณะนี้เคยเกิดขึ้นมาตั้งแต่ปี 2017 เมื่อมีผู้ใช้อินเทอร์เน็ตชาวญี่ปุ่นคนหนึ่งได้โพสต์ภาพประกาศจากห้องน้ำในโรงพยาบาล ซึ่งระบุว่า "กรุณาอย่าพับทิชชู่เป็นรูปสามเหลี่ยม เพราะการพับโดยที่ยังไม่ได้ล้างมือ อาจเพิ่มความเสี่ยงในการแพร่กระจายของเชื้อแบคทีเรีย"

ต่อกรณีดังกล่าว ผู้ใช้อินเทอร์เน็ตจำนวนมากต่างเห็นด้วยกับ "การเรียกร้องให้หยุดการพับสามเหลี่ยม" โดยให้เหตุผลว่า แม้การพับทิชชู่จะเป็นสัญลักษณ์ที่ดูมีความใส่ใจ แต่ในพื้นที่สาธารณะ การกระทำดังกล่าวอาจไม่เหมาะสมนัก

ศาสตราจารย์ เย่ ปิงเฉิง (Yeh Ping-Cheng) จากมหาวิทยาลัยแห่งชาติไต้หวัน ก็เคยโพสต์บนเฟซบุ๊กส่วนตัวว่า การ "พับสามเหลี่ยม" ที่พบเห็นได้ทั่วไปในโรงแรมนั้น แม้จะเป็นสัญลักษณ์ของการบริการ แต่ผู้คนส่วนใหญ่มักจะ เลือกที่จะไม่ใช้ทิชชู่ส่วนที่ถูกพับ เนื่องจากความกังวลด้านสุขอนามัย ซึ่งเป็นการ สิ้นเปลืองโดยไม่จำเป็น ท่านกล่าวอย่างตรงไปตรงมาว่า "บริการพับสามเหลี่ยมที่ไร้สาระ ควรยกเลิกเสีย"

จะเห็นได้ว่า สัญลักษณ์แห่งการบริการที่เคยสร้างความประทับใจนี้ กำลังเผชิญกับมุมมองใหม่ที่เน้นย้ำถึงความสำคัญของ สุขอนามัยเป็นอันดับแรก ในบริบทของพื้นที่สาธารณะ ซึ่งอาจนำไปสู่การปรับเปลี่ยนแนวปฏิบัติในอนาคต เพื่อให้การบริการยังคงเปี่ยมด้วยคุณภาพ ควบคู่ไปกับการสร้างความมั่นใจด้านความสะอาดให้กับผู้ใช้งานทุกท่าน.