ของสะสมชวนอึ้ง! ถุงยางอนามัย 200 ปี วาดลายวาบหวิว ทำจากสิ่งที่คุณคาดไม่ถึง!
ถุงยางอนามัยอายุกว่า 200 ปี วาดภาพแม่ชีสุดล่อแหลม! พบในพิพิธภัณฑ์ดังของเนเธอร์แลนด์ – ทำจากไส้แกะยาว 20 ซม. แฝงศิลปะและเสียดสีสังคม
เมื่อพูดถึง "ถุงยางอนามัย" หลายคนคงนึกถึงอุปกรณ์ป้องกันการตั้งครรภ์และโรคติดต่อทางเพศในยุคปัจจุบัน แต่ใครจะเชื่อว่าเทคโนโลยีและความคิดสร้างสรรค์ในเรื่องสุขอนามัยทางเพศมีมานานกว่าสองศตวรรษแล้ว ล่าสุด พิพิธภัณฑ์แห่งชาติเนเธอร์แลนด์ หรือ Rijksmuseum ได้สร้างกระแสฮือฮาไปทั่วโลก ด้วยการนำเสนอวัตถุจัดแสดงสุดหายาก — ถุงยางอนามัยที่มีอายุกว่า 200 ปี ซึ่งไม่เพียงแต่เก่าแก่ หากยังมีภาพวาดสุดสยิวบนตัวถุงยาง เป็นภาพแม่ชีหญิงเปลือยกายกับนักบวชชายอีกสามคนในท่วงท่าล่อแหลม
ถุงยางชิ้นนี้ถูกจัดแสดงในนิทรรศการใหม่ที่ใช้ชื่อชวนสะดุดตาว่า “Safe Sex?” ที่มีเป้าหมายเพื่อถ่ายทอดประวัติศาสตร์วัฒนธรรมเรื่องเพศในศตวรรษที่ 19 และสำรวจแนวคิดของผู้คนในอดีตที่มีต่อสุขภาพทางเพศ ความใคร่ และข้อจำกัดของศีลธรรมในยุคสมัยที่ศาสนายังคงครอบงำสังคมอย่างลึกซึ้ง
ย้อนอดีตถุงยางอนามัยยุคแรก – วัสดุจากธรรมชาติและความยาวที่คุณคาดไม่ถึง
ถุงยางอนามัยที่พิพิธภัณฑ์จัดแสดงนี้ มีความยาวประมาณ 20 เซนติเมตร และเชื่อกันว่าสร้างขึ้นราว ปี ค.ศ. 1830 ก่อนที่จะมีการคิดค้นเทคโนโลยี "ยางวัลคาไนซ์" ซึ่งทำให้สามารถผลิตถุงยางจากยางยืดได้อย่างในปัจจุบัน ในยุคนั้น วัสดุที่ใช้ทำถุงยางมีหลากหลาย ทั้ง ไส้แกะ (sheep intestine) เยื่อหุ้มสัตว์, ผ้าลินิน, หรือแม้แต่ กระดองเต่า โดยเน้นการนำวัสดุจากธรรมชาติมาแปรรูปให้มีความยืดหยุ่นพอเหมาะกับการใช้งาน แม้ว่าจะมีประสิทธิภาพในการป้องกันโรคหรือการตั้งครรภ์ต่ำก็ตาม
แม้จะดูโบราณและหยาบกระด้างในมุมมองปัจจุบัน แต่การใช้ถุงยางในยุคนั้นกลับสะท้อนให้เห็นถึงความตื่นตัวในเรื่องสุขอนามัยทางเพศของชนชั้นนำในยุโรป ที่พยายามหาแนวทางป้องกันโรคทางเพศสัมพันธ์ที่กำลังระบาดในเวลานั้น โดยเฉพาะโรคซิฟิลิสที่สร้างความหวาดผวาไปทั่วทวีป
ภาพวาดล้อเลียนลามก – เสียดสีศาสนาและสังคมผ่านศิลปะ
สิ่งที่ทำให้ถุงยางชิ้นนี้ไม่ใช่แค่ของเก่าธรรมดา แต่เป็น "แรร์ไอเทม" ที่มีคุณค่าในเชิงวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ คือภาพวาดที่ปรากฏอยู่บนตัวถุงยางนั่นเอง ภาพดังกล่าวแสดงให้เห็นแม่ชีหญิงเปลือยกำลังอยู่กับนักบวชชายอีกสามคนในลักษณะล่อแหลม โดยมีข้อความภาษาฝรั่งเศสว่า “Ceci est mon choix” ซึ่งแปลว่า “นี่คือทางเลือกของฉัน”
ภาพนี้ไม่ได้วาดแบบลวก ๆ แต่กลับสื่อถึงความเข้าใจในศิลปะอย่างลึกซึ้ง โดยผู้เชี่ยวชาญเชื่อว่าเป็นการล้อเลียนผลงานชื่อดัง “Judgement of Paris” ของศิลปินอิมเพรสชันนิสต์ชื่อก้อง ปิแอร์-โอกุสต์ เรอนัวร์ (Pierre-Auguste Renoir) ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับเทพเจ้ากรีกและการตัดสินใจเลือกผู้หญิงที่งดงามที่สุด ภาพบนถุงยางนี้จึงเปรียบได้กับการนำสัญลักษณ์แห่งความงามและความใคร่มาบิดเบือน เสียดสีสถาบันศาสนา และสะท้อนทัศนคติของบางกลุ่มในยุคสมัยนั้นอย่างชัดเจน
ใครคือเจ้าของเดิม? – ร่องรอยของชนชั้นและการศึกษาสูง
จอยซ์ เซเลน (Joyce Zelen) ภัณฑารักษ์ของนิทรรศการ ได้ให้ข้อมูลว่า ถุงยางชิ้นนี้ไม่น่าจะเป็นของบุคคลทั่วไป เพราะทั้งภาพวาดและถ้อยคำที่ใช้ สะท้อนความรู้เกี่ยวกับตำนานเทพปกรณัมกรีกและศิลปะคลาสสิกอย่างชัดเจน ซึ่งบ่งชี้ว่าเจ้าของเดิมน่าจะเป็นบุคคลผู้มีฐานะดี และผ่านการศึกษาขั้นสูงในยุคนั้น ไม่เพียงแค่ใช้เพื่อวัตถุประสงค์ทางเพศ แต่ยังอาจถูกใช้เป็นของขวัญ ของสะสม หรือของเสียดสีทางสังคมในหมู่ชนชั้นสูง
ที่น่าสนใจคือ ถุงยางนี้ถูกตรวจสอบด้วยรังสี UV แล้วพบว่า ไม่เคยถูกใช้งานจริง อาจเป็นเพราะมีไว้โชว์ หรือเก็บไว้เป็นของที่ระลึกเท่านั้น ซึ่งยิ่งตอกย้ำถึงคุณค่าทางประวัติศาสตร์มากกว่าคุณค่าในเชิงการใช้งาน
ถุงยางในยุคที่ยัง "ผิดศีลธรรม" – การซื้อขายลับ ๆ หลังร้านตัดผม
แม้จะมีการผลิตถุงยางในยุโรปยุคนั้น แต่สังคมยังไม่ยอมรับอย่างเปิดเผย โดยเฉพาะจาก ศาสนจักร ที่เห็นว่าเป็นสิ่งผิดศีลธรรมและบ่อนทำลายหลักคำสอนว่าด้วยการสืบพันธุ์อย่างบริสุทธิ์ การซื้อขายถุงยางมักต้องกระทำในที่ลับ เช่น หลังร้านตัดผม หรือ ช่องทางลับใต้ดิน อย่างไรก็ตาม ในบางพื้นที่ โดยเฉพาะย่านผู้ดีในเมืองใหญ่ ก็มีร้านค้าหรูหราที่ให้บริการถุงยางแบบ "สั่งตัดพิเศษ" ด้วยวัสดุและขนาดที่เหมาะสมกับลูกค้า
ราคาประมูลหลักหมื่น! ถุงยางนี้ยังเป็นที่สนใจของนักสะสม
ถุงยางโบราณชิ้นนี้ถูกประมูลที่เมือง ฮาเรลม์ (Haarlem) ประเทศเนเธอร์แลนด์ เมื่อเดือนพฤศจิกายนปีก่อน ด้วยราคาสูงถึง 1,000 ยูโร หรือประมาณ 35,000 บาทไทย ซึ่งถือว่าสูงมากสำหรับวัตถุโบราณประเภทนี้ แสดงให้เห็นว่าทั้งนักสะสมและพิพิธภัณฑ์ต่างเล็งเห็นคุณค่าของมันในแง่มุมที่มากกว่าแค่ "อุปกรณ์ทางเพศ" แต่คือ "ประวัติศาสตร์ของการเปลี่ยนผ่านทางวัฒนธรรม"
เซเลนปิดท้ายแบบขำ ๆ – ชายศีรษะล้านหรือชายเจ้าเนื้อ?
ท้ายที่สุด เซเลนยังกล่าวแบบขำขันว่า ภาพแม่ชีในถุงยางนั้น มีลักษณะ "คลุมเครือ" จนไม่อาจบอกได้แน่ชัดว่าเธอกำลัง "หมายตา" ชายคนไหนในภาพระหว่าง ชายศีรษะล้าน, ชายผอม, หรือ ชายเจ้าเนื้อ ซึ่งเธอมองว่านี่อาจตั้งใจให้ผู้ชมแต่ละคนสามารถจินตนาการว่า "ตัวเองอยู่ในภาพ" ได้ และทำให้รู้สึกเชื่อมโยงกับผลงาน
ของสะสมเล็ก ๆ ที่เล่าเรื่องใหญ่ของมนุษยชาติ
ถุงยางอายุกว่า 200 ปีที่ Rijksmuseum นำมาจัดแสดงนี้ ไม่เพียงแต่ทำให้เราทึ่งในเรื่องความเก่าแก่หรือภาพวาดสุดล่อแหลม หากยังชวนให้เราตั้งคำถามถึงวิวัฒนาการของมนุษย์ในเรื่องเพศ ความรัก และเสรีภาพ ตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน บางที ของที่ดู "ต่ำต้อย" ในสายตาบางคน อาจเป็น "ประตูสู่การเข้าใจสังคม" ได้ลึกกว่าที่เราคิด
หากคุณสนใจชมของจริง นิทรรศการ “Safe Sex?” ยังเปิดให้เข้าชมที่ Rijksmuseum ประเทศเนเธอร์แลนด์ ซึ่งเป็นอีกหนึ่งหลักฐานชัดเจนว่า “ศิลปะและเซ็กส์” ไม่เคยแยกออกจากกันในประวัติศาสตร์มนุษย์













