วิเคราะห์ 3 ทางจบศึกชายแดนลาว และเดิมพันที่อาจกระทบทั้งอาเซียน

สถานการณ์ปะทะชายแดนลาวในครั้งนี้ ยังไม่ชัดเจนว่าจะจบลงเมื่อไรหรืออย่างไร เพราะมีหลายปัจจัยเกี่ยวข้องและซับซ้อนกว่าที่เห็นบนผิวน้ำ โดยมีแนวโน้มจบได้ใน 3 รูปแบบหลักๆ ดังนี้:

‎

‎

‎

‎

‎1. การควบคุมพื้นที่สำเร็จโดยรัฐบาลลาว

‎

‎หากกองทัพลาวสามารถ “ปราบปรามกลุ่มติดอาวุธ” ได้อย่างเด็ดขาด สถานการณ์อาจคลี่คลายลงในระยะสั้น ซึ่งอาจมาพร้อมกับการควบคุมข้อมูลข่าวสารอย่างเข้มงวด และการไม่เปิดเผยความจริงทั้งหมดแก่ประชาชน — ซึ่งเป็นแนวทางที่รัฐบาลลาวมักใช้

‎

‎แต่ข้อเสียคือ อาจก่อให้เกิดความไม่พอใจในหมู่ประชาชนและกลุ่มผู้เห็นต่าง อาจนำไปสู่ความขัดแย้งใต้ดินระยะยาว

‎

‎

‎

‎

‎2. การยอมความ – ต่อรองใต้โต๊ะ

‎

‎บางกระแสบอกว่ากลุ่มติดอาวุธอาจเกี่ยวข้องกับเครือข่ายค้ายาหรือแม้แต่กลุ่มทหารแปรพักตร์ หากเป็นเช่นนั้น ก็มีความเป็นไปได้ที่จะมี “การเจรจาลับ” เพื่อประโยชน์ทางธุรกิจ หรือเพื่อรักษาหน้าทางการเมือง ซึ่งเราอาจไม่มีทางรู้ความจริงเลยว่าข้อตกลงคืออะไร

‎

‎

‎

‎

‎3. ลุกลามเป็นความขัดแย้งระดับภูมิภาค

‎

‎หากเหตุการณ์บานปลาย เช่น กลุ่มติดอาวุธมีอาวุธหนัก หรือมีประเทศอื่นเข้ามาเกี่ยวข้อง ไม่ว่าจะทางตรงหรืออ้อม อาจทำให้สถานการณ์กลายเป็น “ไฟลามชายแดน” ที่กระทบถึงไทย เมียนมา และแม้แต่จีน — โดยเฉพาะในประเด็น “การลักลอบค้ายา-ค้าอาวุธ” ที่เกี่ยวพันกันในภูมิภาคลุ่มน้ำโขง

‎

‎

‎

‎

‎แล้วไทยควรวางตัวอย่างไร?

‎

‎รัฐบาลไทยควร:

‎

‎เฝ้าระวังแนวชายแดนให้เข้มงวด

‎

‎ไม่แทรกแซงโดยตรง

‎

‎แต่ต้องพร้อมช่วยเหลือหากมีผู้ลี้ภัยข้ามแดน

‎

‎และควรจับตา “ผลกระทบทางความมั่นคง” อย่างใกล้ชิด

‎

‎

‎

‎

‎เหตุปะทะชายแดนลาวครั้งนี้ อาจดูเหมือนเป็นความขัดแย้งระหว่างรัฐกับกลุ่มอิทธิพล แต่ลึกลงไปอาจเกี่ยวข้องกับโครงสร้างอำนาจ เศรษฐกิจใต้ดิน และการเมืองที่อึดอัดในประเทศที่ “ดูเงียบ แต่ไม่เคยนิ่ง” อย่าง สปป.ลาว

‎

‎