ยากันยุงเถื่อนเกลื่อนทำยุงดื้อยา ป่วยไข้เลือดออกพุ่ง
โรคไข้เลือดออกเป็นโรคติดต่อร้ายแรงอีกชนิดหนึ่งที่คร่าชีวิตคนไทยทุกปีถึงแม้ว่าจะมีการรณรงค์ให้ความรู้กับประชาชนแต่ก็ยังไม่สามารถป้องกันโรคนี้ได้ร้อยเปอร์เซ็น โรคไข้เลือดออกระบาดมากในช่วงหน้าฝน
นอกจากกการกำจัดแหล่งเพาะพันธ์ของยุงแล้วประชาชนยังเลือกที่ใช้ยากันยุงในการป้องกันยุงลายแต่ในขณะนี้มีการขายยากันยุงเถื่อนทางออนไลน์จำนวนมาก ยากันยุงดังกล่าวมีการผสมสารต้องห้าม เช่น เมเพอร์ ฟลูทริน เป็นต้น ซึ่งสารเหล่านี้ยังไม่ได้ขึ้นทะเบียนกับ อย. และยังไม่ผ่านการประเมินประสิทธิภาพ
ความปลอดภัยในการใช้รวมถึงอัตราการใช้ที่เหมาะสม จึงอาจก่อให้เกิดอันตราย กับผู้ใช้ และไม่สามารถ สืบค้นข้อมูลด้านความปลอดภัยต่อคน สัตว์ และสิ่งแวดล้อมของสารประชาชนเลือกที่จะซื้อผ่านช่องทางออนไลน์มากกว่าซื้อในท้องตลาดเพราะว่ามีราคาถูกเมื่อเทียบกับราคาขายในท้องตลาด
หลังจากที่สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ร่วมกับ ตำรวจ ได้ทำการปราบปรามผู้การกระทำความผิดเกี่ยวกับการคุ้มครองผู้บริโภค (ปคบ.) บุกทลายแหล่งผลิตยาจุดกันยุงเถื่อนที่มีการผสมสารต้องห้ามจำพวกเมเพอร์ฟลูทริน (Meperfluthrin) และ ไดมีฟลูทริน (Dimefluthrin โดยสามารถยึดสินค้าได้มากถึง 227,000 กล่อง มูลค่ากว่า 4,540,000 บาท
นพ.ณรงค์ อภิกุลวาณิช เลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) เปิดเผยความคืบหน้าหลังจากขยายผลการจัดกุมผลิตภัณฑ์ยากันยุงเถื่อน โดยจากการประสานข้อมูลไปยังตำรวจสอบสวนกลาง กก.4 บก. ปคบ. ยังไม่พบเบาะแสเพิ่มเติมแต่ได้มีการประสานกับแพลตฟอร์มออนไลน์ เพื่อปิดกั้นการมองเห็นและดำเนินคดีกับผู้ขายออนไลน์ จำนวน 200 ร้าน พร้อมทำหนังสือแจ้งสาธารณสุขจังหวัดทั่วประเทศให้มีการเฝ้าระวัง
นพ.ณรงค์ กล่าวว่า ส่วนสารเคมีที่ตรวจพบในยาจุดกันยุงเถื่อนได้แก่ สาร meperfluthirin, สาร dimefluthrin ซึ่งเป็น สารในกลุ่มไพรีทรอยด์ (pyrethroids) ยังไม่ได้รับการขึ้นทะเบียนจาก อย. และไม่ผ่านการประเมินประสิทธิภาพ ความปลอดภัยในการใช้รวมถึงอัตราการใช้ที่เหมาะสม จึงอาจก่อให้เกิดอันตราย กับผู้ใช้ และไม่สามารถ สืบค้นข้อมูลด้านความปลอดภัยต่อคน สัตว์ และสิ่งแวดล้อมของสารดังกล่าวได้ และพบว่ายังไม่เคยมีการอนุมัติ ให้ใช้ในประเทศสหรัฐอเมริกาและสหภาพยุโรป
- สาร meperfluthrin ไม่อยู๋ในรายการสารที่แนะนำให้ใช้โดยองค์การอนามัยโลก (WHO)
- สาร dimefluthrin องค์การอนามัยโลก (WHO) แนะนำความเข้มข้นในยาจุดกันยุงที่ 0.004 - 0.03% แต่ตัวอย่างยาจุดกันยุงเถื่อนตรวจพบว่า ใช้มากถึง 0.131-0.144 % ซึ่งมากกว่าที่ WHO แนะนำ 5 - 36 เท่า
ยากันยุงที่มีขายในท้องตลาด
ห่านดินกินหญ้า ห่านฟ้ากินยุง หลายคนคงจำโฆษณายากันจุงยี่ห้อนี้ได้เป็นอย่างดี ปัจจุบันมียาจุดกันยุงในท้องตลาดหลากหลายยี่ห้อ
ที่ได้รับอนุญาตถูกต้อง 40 รายการ แบ่งอกเป็น ผลิตภัณฑ์ยาจุดกันยุงที่มีสารออกฤทธิ์ไล่ยุงเป็นสารเคมีกลุ่มไพรีทรอยด์ ซึ่งจัดเป็นวัตถุ อันตรายชนิดที่ 3 ต้องได้รับการขึ้นทะเบียนจาก อย. มีการขึ้นทะเบียน 188 รายการ
ผลิตภัณฑ์ยาจุดกันยุงที่มีน้ำมันตะไคร้หอมเป็นสารออกฤทธิ์ไล่ยุง ซึ่งจัดเป็นวัตุอันตรายชนิดที่ 1 ต้องแจ้งข้อเท็จจริงของผลิตภัณฑ์ต่อ อย.หรือ สสจ. มี 21 รายการ