ไม่จ่ายค่าขยะ... ไม่ได้มีโทษปรับ 50,000 บาท หรือ จำคุก 6 เดือน นะครับ !!

พอหาข่าวไปหาข่าวมาก็ดันเจอข่าวจาก คมชัดลึก ว่า...

"#ทนาย.... ชี้ชาวบ้านอ่วม กม.ใหม่เบี้ยวค่าขยะมีสิทธิ์ติดคุก"

ผมถึงกับคิดในใจว่า....

"เอาอีกแล้วหรือว่ะ"

บางครั้งก็คิดว่า สื่อบ้านเราก็ทำงานมักง่ายเกินไป แค่หาข่าวจากเพจที่มีคนตามมาก ๆ แล้วก็คัดลอกเอามาลงโดยไม่ตรวจสอบข้อมูลอะไรเลย

..
.

มาลองกันดูว่าข่าวนี้ผิดตรงไหน..

*เปิดกฎหมายประกอบไปด้วยก็ได้นะครับ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/A/005/1.PDF

เริ่มต้น เอาแค่ง่าย ๆ ตามภาพที่บอกว่า เริ่มต้น 150 บาท อันนี้ก็ผิดแล้วครับ

เพราะ อัตราค่าธรรมเนียมที่กำหนดท้าย พ.ร.บ.รักษาความสะอาดและความเป็นระเบียบร้อยของบ้านเมือง (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2560 นั้นเป็นอัตราสูงสุดที่จัดเก็บได้

ซึ่งในมาตรา 5 วรรคแรก ของ พ.ร.บ.ฉบับนี้ เขียนไว้ชัดว่า...

ให้ รมต.มหาดไทยและรมต.สาธารณสุข มีอำนาจออกกฎกระทรวงกำหนดอัตราค่าธรรมเนียมไม่เกินอัตราท้าย พ.ร.บ. นี้

และในมาตรา 34/3 (3) ก็กำหนดว่า

ราชการส่วนท้องถิ่น เช่น กทม. อบต. ที่มีหน้าที่จัดการขยะ สามารถกำหนดอัตราค่าธรรมเนียมในการให้บริการ เก็บ ขน และกำจัดขยะมูลฝอยได้ "ไม่เกินอัตราที่กำหนดในกฎกระทรวง"

แปลว่า ที่บอกว่าค่าขยะเริ่มต้นที่ 150 บาท นั้น เป็นอัตราที่กฎหมายแม่กำหนดไว้ ซึ่งจะต้องมีกฎหมายลูกออกมาเพื่อความชัดเจนอีกครั้งหนึง

ดังนั้น ถ้ากฎกระทรวง และประกาศของท้องถิ่นยังไม่ออกมาชัดเจน ก็ไม่ควรเอาพาดหัวข่าวให้คนตกใจแบบนี้ครับ

..
.

ต่อมา ที่บอกว่า "ไม่จ่ายค่าขยะจำคุก 6 เดือน ปรับไม่เกิน 50,000 บาท... จ้า"

ในฐานะนักกฎหมายอ่านแล้วก็ดูแปลก ๆ เพราะ ความผิด กับ โทษ มันดูไม่สัมพันธ์กันเลย ค่าขยะหลักร้อย โทษจำคุกสูงสุด 6 เดือน หรือ ปรับถึง 50,000 บาท มันดูไม่สมเหตุสมผล

และผมจำได้ว่า การเรียกเก็บค่าธรรมต่าง ๆ ของหน่วยงานรัฐ ถ้าไม่จ่ายก็ไม่มีโทษทางอาญา แต่ทางหน่วยงานรัฐจะต้องเรียกร้องทางแพ่งเอากับคนที่ไม่จ่าย

เช่น หากเราไม่จ่าย ค่าน้ำ ค่าไฟ เราก็ไม่ได้โดนโทษปรับหรือจำคุก เพียงแต่จะโดนตัดน้ำ ตัดไฟ และทวงเงินให้เราจ่ายของเก่าที่ค้าง ก่อนที่จะต่อให้ใช้ใหม่อีกรอบเท่านั้น

แต่เพื่อความชัวร์ เลยเปิด พ.ร.บ. ที่แก้ไขใหม่นี้ดู โดยเฉพาะที่เพิ่มเติมเรื่องโทษ ซึ่งเขียนไว้อยู่ในมาตรา 58/1 และ 58/2

มาตรา 58/1 เป็นการกำหนดโทษสำหรับคนที่จะมาประกอบธุรกิจเกี่ยวกับการกำจัดขยะโดยไม่ได้รับอนุญาต

ส่วน มาตรา 58/2 บอกว่าใครผิดมาตรา 34/1, วรรคหนึ่งและวรรคสอง 34/2, 34/3 (1), 34/3 (2) และ 34/3 (5) ถึงจะถูกปรับและติดคุกตามที่ว่า

ซึ่งมาตราต่าง ๆ กำหนดเกี่ยวกับอะไรบ้างมาดูกัน

34/1 และ 34/2 ไม่เกี่ยวกับประชาชนเลย

34/3 (1) กำหนดหลักเกณฑ์เกี่ยวกับการกำจัดขยะในสถานที่เอกชนที่เปิดให้ประชาชนเข้าไปได้ เช่น ตึกสำนักงานต่าง ๆ เป็นต้น

34/3 (2) กำหนดวิธีการคัดแยก เก็บ ขน และกำจัดขยะ เช่น กำหนดว่าต่อไปเราต้องแยกขยะเปียก ขยะรีไซเคิล เราก็ต้องทำตาม เป็นต้น

34/3 (5) กำหนดหลักเกณฑ์ที่จำเป็นเกี่ยวกับการจัดการขยะ เพื่อให้ถูกต้องด้วยสุขลักษณะ ซึ่งก็ไม่เกี่ยวกับการเก็บเงินค่าขยะแต่อย่างใด

..
.

ดังนั้น อ่านมาถึงตรงนี้ ผมก็ไม่รู้ว่า ที่บอกว่าไม่จ่ายค่าขยะ จำคุก 6 เดือน ปรับไม่เกิน 50,000 บาท และบอกว่าค่าขยะเริ่มต้น 150 บาท เอามาจากไหน

ฝากเพื่อน ๆ ช่วยกันหาด้วยนะครับว่า โทษปรับโทษจำคุกสำหรับคนไม่จ่ายค่าขยะ อยู่ตรงไหนของกฎหมายนี้ เพื่อว่าบางทีผมอาจจะอ่านข้ามไปก็ได้ครับ

แต่ผมฝากว่า ถึงจะไม่มีโทษปรับโทษจำคุก แต่เราก็มีหน้าที่ต้องจ่ายในฐานะที่เป็นพลเมืองดีนะครับ

..
.

จริง ๆ แล้วกฎหมายฉบับนี้ โดยส่วนตัวผมเห็นว่าดีมากนะครับ ที่ประเทศไทยจะมีการจัดการขยะแบบจริงจังเหมือนในหลาย ๆ ประเทศที่เจริญแล้ว โดยเฉพาะการคัดแยกประเภทของขยะที่ควรจะทำมานานแล้ว

ซึ่งในส่วนของค่าธรรมเนียมหากจะต้องมีการปรับขึ้นบ้าง ผมก็ว่าสมเหตุสมผล ซึ่งในกฎหมายเดิมกำหนดมาตั้งแต่ปี 2535 ผ่านมาตอนนี้ก็ 25 ปีแล้ว ค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ก็สูงขึ้น

และอัตราสูงสุดนั้น ผมก็ไม่เชื่อว่าหน่วยปกครองส่วนท้องถิ่นจะเริ่มเก็ยอัตราสูงสุดทันที แต่จะทยอยปรับเพิ่มไปเรื่อย ๆ ตามสภาพเศรษฐกิจ และค่าใช้ต้นทุนที่เกิดขึ้นจริง

แต่จริง ๆ แล้วถ้าท้องถิ่นไหนเก่ง ๆ อาจจะไม่ต้องเก็บหรือเก็บค่าธรรมเนียมในอัตราที่ถูกจากชาวบ้านก็ได้นะครับ เพราะขยะในปัจจุบันมีมูลค่าสูง หากมีการคัดแยกให้ถูกประเภท

เช่น ท้องถิ่นอาจจะกำหนดให้ ชาวบ้านมีหน้าที่คัดแยกขยะให้ถูกต้อง แล้วหลังจากนั้นหาบริษัทที่ต้องการขยะไปรีไซเคิลหรือไปผลิตไฟฟ้ามาประมูล เพื่อทำหน้าที่เก็บ ขน และกำจัดขยะให้เลย (ถ้าไม่คัดแยก อันนี้สามารถกำหนดให้มีความผิดตามกฎหมายได้ครับ)

แบบนี้ก็วิน - วิน ชาวบ้านไม่ต้องเสียเงิน หรือเสียไม่แพงมาก แค่ทุกคนมีหน้าที่ช่วยคัดแยกประเภทขยะให้ถูกต้อง ส่วนบริษัทรับกำจัดขยะ ก็สามารถหาวัตถุดิบไปรีไซเคิล หรือ ผลิตไฟฟ้าได้ง่ายขึ้น เพราะไม่ต้องเสียเวลาไปคัดแยกอีกรอบ

..
.

สุดท้ายขอฝากไว้นะครับ...

นักกฎหมายที่ดี จึงควรทำความเข้าใจกฎหมายอย่างท่องแท้ ฝึกตีความกฎหมายให้ถูกต้องตามเจตนารมณ์ และควรทำหน้าที่เผยแพร่กฎหมายในมุมที่ควรจะเป็น ไม่ใช่ตีความกฎหมายผิด ๆ และชอบให้คนเข้ามาดราม่าแบบไม่เข้าเรื่องแบบนี้ครับ มันไม่ดีเลย